Սուր պանկրեատիտի դեպքում տեղի  է ունենում  սեփական լիպոլիտիկ և ակտիվացած պրոտեոլիտիկ ֆերմենտների կողմից ինքնամարսում։ Այն բերում է գեղձի տարբեր աստիճանի փոփոխությունների՝ սկսած այտուցից մինչև օջախային կամ տարածուն ճարպային կամ հեմոռագիկ նեկրոզ։

Էթիոլոգիան

---

Հիվանդությունը մեծամասամբ ընթանում է թեթև։ Սակայն 10-20% դեպքերում հիվանդների մոտ զարգանում է սրընթաց բորբոքային պրոցես, ոչ միայն տեղային, այլ նաև համակարգային, որը առաջ է բերում ծանր և բարձր մահացությամբ վիճակ(պանկրեատիկ շոկ, սեպսիս, բազմաօրգանային անբավարարություն)։

Պաթոֆիզիոլոգիան

---

Պատոգենեզի հիմքում ընկած է պանկրեատիկ հյութի արտազատման խանգարումը և ֆերմենտների ներպարենքիմատոզ ակտիվացումը։

Հյութի արտազատման խանգարման հիմնական պատճառներն են՝

1. լեղաքարային հիվանդություն (70%) – որի հետ կապված կա երկու տեսություն։ Մեկը՝ օբստրուկտիվ, ըստ որի՝ քարը մեխանիկորեն խցանում է ծորանը, ինչի արդյունքում գեղձի ներսում շարունակաբար արտադրվող արտազատուկը բերում է ներծորանային ճնշման բարձրացման, հանգեցնում է պանկրեատիտի կալկինուրեին ազդակային մեխանիզմով։ Մյուս տեսությունը՝ ռեֆլյուքսն է, երբ քարը Ֆատերյան պտկիկը փակում է, ապա լեղին անցնում է վիրսունգյան ծորան, և գեղձի ացինար բջիջները ենթարկում ուղղակի նեկրոզի ի հաշիվ ցիտոպլազմայում կալցիումի կոնցենտրացիայի բարձրացման։ Լեղաքարային հիվանդության պատճառով զարգացող պանկրեատիտն առավելապես դիտվում է 50-70տ կանանց մոտ։
2. ալկոհոլ (20%) – ալկոհոլը ավելի շատ հանդիպում է երիտասարդ տղամարդկանց մոտ։ Իհարկե, ոչ բոլոր ալկոհոլիկների մոտ է զարգանում պանկրեատիտ, դրա համար հարկավոր են նպաստող գործոններ, ինչպիսիք են՝ ալկոհոլի միանվագ մեծ քանակության օգտագործում, ծխելը, գենետիկական նախատրամադրվածություն։ Ալկոհոլը տարբեր մեխանիզմներով է ազդում ացինար բջիջների վրա՝ վնասելով վերջիններիս։

Հազվադեպ հանդիպող մյուս պատճառներից են՝

• անատոմիական խցանումը՝ ուռուցքներ, պարազիտներ, բնածին դեֆեկտներ։
• էնդոսկոպիկ ռետրոգրադ խոլեդոխոպանկրեատոգրաֆիա
• դեղամիջոցներով-խթանված՝ սուլֆանիլամիդներ, թիազիդներ, ֆուրոսեմիդ, ստատիններ, վալպրոաթթու, տետրացիկլին, էրիթրոմիցին, մետրոնիդազոլ և այլն)
• նյութափոխանակային գործոններ (հիպերլիպիդեմիա, հիպերպարաթիրեոիդիզմ) և այլն։

Այս բոլորի արդյունքում տեղի է ունենում ներացինար պանկրեատիկ ֆերմենտների ակտիվացում, որը բերում է նորմալ պարենքիմայի ինքնամարսման։ Ի պատասխան սրա՝ արտադրվում են մեծաքանակ բորբոքային միջնորդանյութեր, որոնք ունենում են ինչպես տեղային, այնպես էլ համակարգային ազդեցություն։

Ավելի ծանր դեպքերում կարող է զարգանալ շոկ, որը հետևանք է՝

1. մեծաքանակ կինինային պեպտիդների արտադրման համակարգային շրջանառություն (կինինային հրդեհ), որոնք առաջացնում են անոթալայնում և անոթների պատերի թափանցելիության բարձրացում։
2. հիպովոլեմիա – հեղուկի և արյան ձևավոր տարրերի մեծ քանակությամբ անցում հետորովայնամզային տարածություն,
3. պրոտեոլիտիկ և լիպոլիտիկ ֆերմենտների համակարգային ազդեցություն։

Այս ամենի հետևանքով ի հայտ է գալիս՝

• ծայրամասային միկրոշրջանառության խանգարումներ
• անոթների թափանցելիության բարձրացում, ինչի հետևանքով հեղուկը, այդ թվում նաև արյան ձևավոր տարրերը անցնում են արտաբջջային տարածություն։
• հեղուկի մեծաքանակ կորուստը շրջանառությունից բերում է հիպոտենզիայի, և ի վերջո կարող է բերել շոկի առաջացման։
• հիպովոլեմիան ազդում է նաև երիկամների ֆունկցիայի վրա՝ առաջացնելով օլիգուրիա կամ անուրիա
• ինտերստիցիալ այտուց թոքերում, որը բերում է արտաքին շնչառության փոփոխոթյունների
• անզուսպ փսխումները բերում են էլեկտրոլիտների պակասի։ Զարգացող հիպոկալեմիան խորացնում է աղիների պարեզը, բերում սրտի հաղորդականության խանգարման և այլն։
• հիպոկալցեմիա, որը բերում է սրտի հաղորդականության խանգարումների, խորացնում է աղիների պարեզը։
• գլուղեղի այտուցի հետևանքով զարգանում է էնցեֆալոպատիա։

Դասակարգումը

---

Կախված գեղձի փոփոխություններից տարբերում են՝

1. այտուցային պանկրեատիտ
2. ճարպային պանկրեանեկրոզ
3. հեմոռագիկ պանկրեանեկրոզ
4. սուր թարախային պանկրեատիտ

Այտուցային պանկրեատիտի դեպքում դիտվում է գեղձի բջիջների  աննշան վնասում, որը սակայն 1-2 օրվա ընթացքում կարող է վերածվել նեկրոզի։ Այտուցի հետևանքով գեղձը չափերով մեծացած է, պինդ։ Շրջակա հյուսվածքերի հիդրոֆիլության հետևանքով զարգանում է «ապակենման այտուց»։ Հիվանդների մեծամասնության մոտ ախտաբանական պրոցեսը կանգնում է այս փուլում։

Ճարպային պանկրեանեկրոզ – պրոսեցի խորացման դեպքում զարգանում է ճարպային պանկրեանեկրոզ, որին բնորոշ է տարբեր տարբեր օրգաններում, հատկապես մեծ ճարպոնի վրա «ստեարինային բծերի» առկայություն։ Սրանք լիպոլիտիկ ֆերմենտների ազդեցությամբ առաջացած ճարպի հիդրոլիզատներ են։ Նեկրոզի հատվածները կապում են կալցիում ինչի ադրյունքում զարգանում է հիպոկալցեմիա, որն ունի պրոգնոստիկ նշանակություն։  Ուղիղ համեմատական կապ կա հիվանդի վիճակի, ճարպային նեկրոզի և արյան մեջ կալցիումի պակասի միջև։

Հեմոռագիկ պանկրեանեկրոզ – պրոցեսի հետագա զարգացման արդյունքում ճարպային պանկրեանեկրոզը վերածվում է հեմոռագիկի, որի ժամանակ որովայնի խոռոչում ի հայտ է գալիս հեմոռագիկ հեղուկ։ Նրանում բավականին բարձր է լինում հեմոգլոբինի քանակությունը։ Գեղձում ի հայտ են գալիս բազմաթիվ արյունազեղումներ, ինչի արդյունքում գեղձը ձեռք է բերում մուգ կարմրա-սևավուն գունավորում։ Պարիետալ և վիսցերալ որովայնամիզը անփայլ, պղտոր է լինում (ասեպտիկ պերիտոնիտ)։

Աղիները փքված են լինում, լցված գազերով։ Նման պայմաններում բարձրանում է աղիների պատի թափանցելիությունը, ինչի հետևանքով աղիներից բակտերիաները և էնդոտոկսինները անցնում են որովայնի խոռոչ՝ զարգանում է  արդեն տարածուն, թարախային պերիտոնիտ։

Թարախային պանկրեատիտ – այն զարգանում է , երբ պրոցեսին է միանում վարակը։ Պրոցեսը կարող է գեղձի սահմաններից դուրս գալ, և բերել թարախակույտերի առաջացման որովայնի խոռոչում, հետորովայնամզային տարածության ֆլեգմոնայի կամ տարածուն պերիտոնիտի։

Հետագայում առաջանում են մեկ կամ մի քանի կիստաներ։ Վարակված կիստաները պարունակում են պղտոր հեղուկ՝ չմարսված և նեկրոզված հյուսվածքների կտորներով։

Կլինիկական պատկերը

---

Կլինիկական նշանները լինում են ընդհանուր և տեղային։

Տեղային նշաններ՝

• ուժեղ ցավ – հանկարծակի սկսվող, ուժեղ ցավ, որը հաստատուն է, և կարող է բերել նույնիսկ ուշագնացության։ Եթե ցավի բնույթը մշտական չէ, մեղմանում է կամ անհետանում, ապա հարկավոր է մտածել այլ ախտորոշման մասին։  Ցավը ճառագայթում է դեպի գոտկային շրջան(գոտևորող ցավ)։
• որովայնը փքված, ցավոտ, փափուկ է՝ հատկապես էպիգաստրալ շրջանում,
• մաշկային դրսևորումներ (ծանր դեպքերում)՝
  • Կուլենի ախտանիշ (A) – արյունազեղումներ հարպորտային շրջանում գլխիկի ախտահարման դեպքում: Պատճառը հեմիպերտոնիումն է։
  • Գրեյ-Տերների ախտանիշ (B) – ենթամաշկային արյունազեղումներ (էկխիմոզ) որովայնի ձախ կողմնային հատվածում՝ պոչի ախտահարման դեպքում։ Հետևանք է հեմոռագիկ պանկրեոնեկրոզի, երբ հեմոգլոբինը քայքայվում է հյուսվածքների բջիջների կողմից։
• Վոսկրեսենսկու ախտանիշ – որովայնային աորտայի պուլսացիայի բացակայություն,
• Կերտեի ախտանիշ – գեղձի պրոեկցիայով շոշափումը ցավոտ է։
• Մեյո-Ռոբսոնի ախտանիշ – կետային ցավոտություն ձախ կող-ողնաշարային անկյունում։
• Պերիտոնիտի զարգացման դեպքում գումարվում են որովայնամզի գրգռման ախտանշանները (Շյոտկին-Բլումբերգ, Վոսկրեսենսկու, Ռազդոլսկու)։

Ընդհանուր նշաններ՝

• անզուսպ փսխումներ, որոնք հանգստություն չեն բերում, սրտխառնոց։
• տախիկարդիա, սրտխփոց, ցիանոզ,
• հիպոթենզիա (ճնշման անկում), որը կարող է բերել շոկի առաջացման,
• տախիպնոե (հաճախաշնչություն)
• ընդհանուր թուլություն,
• դիտվում են ջրազրկման նշաններ, մաշկի տուրգորը ընկած է, լորձաթաղանթները չոր են։ Տարեց մարդկանց մոտ, ծանր ջրազրկումը ուղեցկվում է մենտալ ստատուսի խանգարումներով։
• մաշկի դեղնություն, եթե ախտահարված է գլխիկը և սեղմվում է ընդհանուր լեղածորանը,
• թարախային պանկրեատիտի դեպքում՝ բարձր հեկտիկ ջերմություն, դող սարսուռ։

 

Ախտորոշումը

---

Ըստ միջազգային համաձայնության ստորև նշված 3 կետերից առնվազն 2-ը պետք է առկա լինեն, որպեսզի դրվի սուր պանկրեատիտ ախտորոշումը՝

• Սուր պանկրեատիտին բնորոշ որովայնային ցավ (հանկարծակի սկիզբ, ցավի մշտական ուժեղ բնույթ, հաճախ ցավի ճառագայթում դեպի գոտկատեղ)
• Ամիլազայի և լիպազայի քանակի եռակի անգամ ավելացում նորմայի վերին սահմանից
• Գործիքային հետազոտության բնորոշ նշաններ։

Լաբորատոր հետազոտություններ

• լեյկոցիտոզ, ԷՆԱ բարձրացում,
• հիպերֆերմենտեմիա (ամիլազայի, լիպազայի, տրիպսինի մակարդակի բարձրացում) – ամիլազայի կիսակյանքի տևողությունը ավելի կարճ է, քան լիպազայինը, հետևաբար նրա մակարդակը արյան մեջ կարգավորվում է ավելի շուտ, քան լիպազայինը (3-5 օր ամիլազա 8-14 oր լիպազա)։ Այդ իսկ պատճառով, եթե հիվանդը դիմել է հիվանդանոց ախտանշանների սկզբից 24-48ժ հետո, առավել ինֆորմատիվ է լիպազայի ցուցանիշը։ Մյուս կողմից լիպազան ավելի սպեցիֆիկ մարկեր է ՍՊ-ի համար, քան ամիլազան, քանի որ վերջինիս քանակի ավելացում լինում է ոչ միայն ՍՊ-ի դեպքում, այլ նաև այլ ախտաբանությունների ժամանակ (ստամոքսի խոց, միջընդերքի իշեմիա, սալպինգիտ, մակրոամիլազեմիա)։
• հիպերգլիկեմիա
• հիպոկալցեմիա
• բիլիռուբինեմիա

Գործիքային հետազոտություններ

Ընդհանուր առմամբ գործիքային հետազոտությունները պարտադիր չեն, եթե լաբորատոր և կլինիկական նշանները վկայում են պանկրեատիտի մասին։ Այնուամենայնիվ անհրաժեշտության դեպքում և մյուս ախտաբանությունները բացառելու համար կարելի է կատարել՝

• ՈՒՁՀ – հատկապես ինֆորմատիվ է լեղաքարեր հայտնաբերելու հարցում, որը բարձր ֆերմտնենրի առկայության դեպքում բարձր սպեցիֆիկությամբ վկայում է բիլիար պանկրեատիտի մասին։
  • Գեղձի այտուց և դիֆուզ փոփոխություններ
  • Լեղածորանի լայնացում, լեղաքարեր
  • Որովայնի խոռոչում հեղուկի առկայություն
• Շրջադիտակային ռենտգեն հետազոտություն – առանձնակի ինֆորմատիվ չի տվյալ պարագայում։ Հայտնաբերվում են՝
  • Պարեզի ենթարկված, գազով լցված 12-մատնյա աղի պայտի նման,
  • Պարեզի ենթարկված, գազով լցված բարակ աղու սկզբնամաս («պահակ աղեգալարի ախտանիշ»)
  • gastrocolicum –ի կապանի լայնացում, ստամոքսի և հաստ աղու պարեզի հետևանքով
  • Ձախ պլևրալ խոռոչում հեղուկի կուտակում կարող է դիտվել
• ԿՏ և ՄՌՏ հետազոտություններ – կոնտրաստային ԿՏ հետազոտությունը լավագույնն է պանկրեասի վիճակը գնահատելու հարցում։
• Լապարասկոպիկ եղանակ՝
  • Բորբոքված լեղապարկ
  • Պերիտոնիտի մակրոսկոպիկ նշաններ՝ էկսուդատ, ֆիբրինային փառ, ստերինային բծեր, արյունազեղումներ

Հիվանդության ծանրության աստիճանի որոշումը

---

Ծանրության աստիճանի գնահատման համար օգտվում են Ռանսոնի սանդղակից։ Եթե սանդղակում նշված պարամետրերից 3 և ավել առկա են, ապա համարում ենք, որ կա ծանր աստիճանի պանկրեատիտ։ Որքան պարամետրերը շատ են, այնքան բարձրանում է ծանրության աստիճանը։

Այս սանդղակը և նմանատիպ այլ սանդղակներ, որոնք օգտագործում են նաև ԿՏ հետազոտության տվյալները բարդ են, պահանջում են գործիքային հետազոտության տվյալներ և մի շարք ցուցանիշներ չեն կարող գնահատվել ընդունման պահին։ Այդ իսկ պատճառով հարմար է օգտագործել համակարգային բորբոքային պատասխանի համախտանիշի (SIRS) սանդղակ, որում ≥2 կամ ավել չափանիշ պետք է դրական լինի։

 

 

 

 

Տարբերակիչ ախտորոշումը

---

• Սուր խոլեցիստիտ
  • Հաճախ նախորդում է պանկրեատիտին,
  • Հաճախ նախորդում է ճարպոտ սննդի ընդունումը, իսկ պանկրեատիտի դեպքում՝ ալկոհոլի չարաշահումը,
  • Ցավերը հանկարծակի են երկու դեպքում էլ, սակայն խոլեցիստիտի դեպքում գոտևորող չեն։ Ցավը տեղակայված է աջ ենթակողում։
  • Աղիքային անանցանելիություն չի լինում
  • Ամիլազայի քանակը սովորաբար նորմալ է, Չնայած այս դեպքում ևս կարող է բարձր լինել։
  • ՈՒՁՀ գեղձի փոփոխություններ չեն հայտնաբերվում։
• Թափածակված խոց
  • սկսվում է հանկարծակի, դաշույնի հարվածի ցավի նման, ցավը գոտևորող չէ,
  • որովայնը «տախտականման», «նավակաձև» լարված և ներս ընկած, ի տարբերություն պանկրեատիտի, երբ որովայնը փափուկ է և փքված։
  • հիվանդը կարող է նշել խոցային հիվանդության անամնեզ,
  • Փսխում հազվադեպ է լինում
  • Ռենտգենաբանական հետազոտությամբ հայտնաբերվում է ազատ գազ ստոծանու տակ։
• Սուր ապենդիցիտ
  • Ցավերը աստիճանաբար են սկսվում, գոտևորող չեն, կա ցավի միգրացիա էպիգաստրալ շրջանից դեպի աջ զստային շրջան,
  • Չկա հիպերֆերմենտեմիա,
  • Փսխումները եզակի են,
• Ստրանգուլյացիոն աղիքային անանցանելիություն
  • Ցավերը սպաստիկ բնույթ են կրում,
  • Որովայնը ասիմետրիկ,
  • Պերիստալտիկան սկզբնական շրջանում արտահայտված է,
  • Ռենտգեն հետազոտությամբ հայտնաբերվում են Կլոյբերի գավաթներ,
• Միջընդերային անոթների թրոմբոզ
  • Ցավերը ողջ որովայնով են, գոտևորող չեն,
  • Ի սկզբանե հիվանդի վիճակը ծանր է,
  • Անամնեզում նշում է սրտամկանի ինֆարկտ, ռևմոկարդիտ, միտրալ ստենոզ, երակների վարիկոզ հիվանդություն և այլն,
  • Կարող է դիտվել արյունոտ լուծ
• Սրտամկանի սուր ինֆարկտ
  • Չկա գոտևորող ցավ,
  • Չկա հիպերֆերմենտեմիա
• Աորտայի շերտազատվող անևրիզմա
  • Տարբերակման համար կարևոր է կոնստրաստային ԿՏ և անգիոգրաֆիան։
• Վասկուլիտիդներ երկրորդային ՀԿԳ-ին, կարող է պանրեատիտին նման պատկեր տալ, հատկապես, որ որպես այս հիվանդության հետևանք կարող է զարգանալ հենց պանկրեատիտ։
• Դիաբետիկ կետոացիդոզ
  • Նույնպես ուղկեցվում է որովայնային ցավերով և ամիլազայի քանակի ավելացմամբ,
  • Լիպազան բարձր չի լինում այս դեպքում

Սուր պանկրեատիտի բարդությունները

---

Սուր պանկրեատիտի բարդություններն են՝

Տարբերում են՝

• վաղ բարդություններ
  • պանկրեատիկ շոկ
  • պերիտոնիտ
  • պանկրեատիկ թարախակույտ
  • ինտրապերիտոնեալ տարածության ֆլեգմոնա, թարախակույտեր
  • օջախային թոքաբորբ, էկսուդատիվ պլևրիտ
  • տարբեր օրգանների անբավարարություն (երիկամային, լյարդային, շնչառական, սիրտ-անոթային և այլն), բազմաօրգանային անբավավարարություն
• ուշ բարդություններ
  • ենթաստամոքսային գեղձի կեղծ կիստա և խուղակներ,
  • աղիքային խուղակներ
  • էկզոկրին և էնդոկրին(շաքարային դիաբետ) ֆունկցիայի խանգարումներ

 

 

Բուժումը

---

Հարկավոր է նշել, որ սուր պանկրեատիտով հիվանդների 85-90%-ի մոտ պրոցեսը սահմանափակ է լինում, և բուժումը սկսելուց 3-7 օր հետո պրոցեսը հետ է զարգանում՝ առանց օրգանային անբավարության կամ տեղային բարդությունների զարգացման։

Անկախ պանկրեատիտի պատճառից և ծանրության աստիճանից բուժման տակտիկան հետևյալն է՝

• հեղուկների ինտենսիվ ներմուծում (իզոտոնիկ կրիստալոիդ լուծույթներ)
• ցավի վերահսկում,
• ադեկվատ սնուցում

Հեղուկների ներմուծում – Ներմուծվող հեղուկների քանակը որոշվում է կախված հիվանդի տարիքից, ուղեկցող հիվանդություններից, կենսական պարամետրերից, գիտակցության վիճակից, մաշկի տուրգորից և դիուրեզից։ Միջինում առաջին 24ժ ընթացքում 5-10մլ/կգ/ժ է։ Հիվանդները, որոնք հեղուկների նախնական ներմուծմանը չեն արձագանքում կամ ունեն երիկամային, սիրտ-անոթային կամ շնչառական համակարգի հիվանդություններ,  պահանջում են ինվազիվ մոնիտորինգ՝ կենտրոնական երակային կատետրի և Ֆոլեյի կատետրի տեղադրման միջոցով՝ հեղուկի ավելցուկից խուսափելու համար։ Որոշ հետազոտությունների համաձայն, նախնական ներմուծվող լավագույն լուծույթը Ռինգերի լուծույթն է։

Եթե 12-24 ժամ հետո դիտվում է հեմատոկրիտի և միզանյութի ազոտի նվազում, նշանակում է ներմուծվող հեղուկների քանակը բավարար է, և կա դրական դինամիկա։ Հակառակ դեպքում, ցուցանիշների ավելացման դեպքում հարկավոր է ավելացնել ընդունվող հեղուկների քանակը՝ հետևելով հեմոդինամիկ պարամետրերին։

Օքսիմետրիա – կարևոր է անընդհատ կատարել օքսիմետրիա, քանի որ այս հիվանդների մոտ հաճախ զարգացող բարդություններից է հիպօքսեմիան՝ պայմանավորված թոքերի վնասմամբ։ Հիվանդները պետք է ստանան թթվածին, այնպես, որ զարկերակային սատուրացիան պահվի >95%:

Ցավազրկում –հարկավոր է պարտադիր ցավազրկել։ Թեթև ձևերի դեպքում կարելի է սահմանափակվել ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային պրեպարատներով (մետամիզոլ 2գ/8ժ ՆԵ)։ Արտահայտված ցավի դեպքում լավագույն տարբերակը նարկոտիկների, մասնավորապես մորֆինի ընդունումն է։ Չնայած, մորֆինի ֆիզիոլոգիական էֆեկտներից մեկը Օդիի սեղմանի կծկողունակության բարձրացումն է, հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ նրա ընդունումը հիվանդության ելքի վրա բացասական ազդեցություն չունի։

Սնուցում – սուր պանկրեատիտ ունեցող հիվանդների դեպքում նախկինում ընդունված էր մոտեցում՝ «պանկրեասի հանգիստ», ըստ որի սննդի ընդունումը սահմանափակվում էր 2-3 օր։ Ներկայումս, եթե հնարավոր է,  հիվանդի վիճակը այդքան էլ ծանր չէ, ապա սնուցումը կարելի է սկսել ցավերը մեղմանալուց հետո։

Եթե էնտերալ սնուցումը հնարավոր չի լինում՝ աղիքային անանցանելիության, ցավի հետևանքով, կամ եթե հիվանդը ինտուբացված է, ապա հարկավոր է կատարել պարենտերալ սնուցում։

Գեղձի սեկրեցիայի ընկճում

• հակախոցային միջոցներ (H2-հակահիստամինային արգելակիչներ, անտացիդներ, սանդոստատին)
• ցիտոստատիկներ (ֆտորուրացիլ)
• նազոգաստրալ զոնդավորում, պարենտերալ սնուցում

Գերարտադրված ֆերմենտների ընկճում  – կիրառում են պրոտեազների ինհիբիտորներ (կոնտրիկալ, գորդոքս)։

Հակաբիոտիկներ – նախկինում ծանր պանկրեատիտի սեպտիկ բարդություններից խուսափելու համար (1970) ցուցված էր հակաբիոտիկների պրոֆիլակտիկ նշանակում։ Սակայն, հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ հակաբիոտիկների կիրառումը չի նվազեցնում ծանր պանկրեատիտով հիվանդների մոտ վիրահատական միջամտությունների, ինֆեկցված նեկրոզի  կամ մահացության հաճախականությունը։ Հակառակը, նրանց կիրառումը մեծացնում է գրամ-դրական  (Staphylococcus aureus) և սնկային (Candida) վարակի հավանականությունը։ Ներկայումս, հակաբիոտիկ ցուցված է, եթե կա վարակի նշաններ՝ արյան դրական ցանքս, ռադիոլոգիական հետազոտության տվյալներով հարպանկրեատիկ հեղուկի վարակման նշաններ, որոնցից է օդի կուտակումը հավաքված հեղուկում և այլն)։

Վիրաբուժական միջամտություն

---

Վիրահատությունը ցուցված է սուր պանկրեատիտի դեստրուկտիվ ձևերի և պերիտոնիտի դեպքում։

• Խոռոչը մաքրել ֆերմենտներից, մեռած հյուսվածքի կտորներից, թարախից։
• Մանրակրկիտ դրենավորել հեղուկի կուտակման վայրերը։
• Դրենավորել լեղուղիները, ընդ որում՝
  • Եթե լեղապարկը փոփոխված չէ, ապա հարկավոր է ձևավորել խոլեստիստոստոմա
  • Եթե լեղապարկը բորբոքված է և քար կա, ապա կատարել խոլեցիստեկտոմիա և ապա դրենավորել ընդհանուր լեղածորանը։

Գրականություն

1. Sabiston: Textbook of Surgery: The Biological Basis of Modern Surgical Practice, 21^st ed. 2022
2. «Վիրաբուժություն» ուսումնական ձեռնարկ, Պրոֆ. Մ.Մ.Միրիջանյանի խմբագրությամբ, 2-րդ հատոր՝ 2014 թ.
3. Harrison’s Principles of Internal Medicine 20th ed. 2018
4. Schwartz’s Principles of Surgery, 11th ed. 2019
5. Хирургические болезни Под редакцией М. И. КУЗИНА Издание третье, 2017