ԱՐՄԿՆԱՅԻՆ ՇՐՋԱՆ (REGIO CUBITI)

Սահմանները՝

Շրջանաձև տարված գծեր, որոնք տարվում են բազկոսկրի վերկոճերից երկու միջաձիգ մատ վերև և վար։

Կողմնորոշիչ գոյացություններ են՝

1. բազկի երկգլուխ մկանի ջիլը,
2. բազկաճաճանչային մկանը (m. brachioradialis)
3. արմկնային առաջային միջային ակոս (sulcus cubitalis anteriores medialis)
4. արմնկային հետին ակոս (sulcus cubitalis lateralis)
5. արմունկելունը (olecranon)
6. արմնկային ենթամաշկային երակներ։

 

ԱՐՄՆԿԱՅԻՆ ԱՌԱՋԱՅԻՆ ՇՐՋԱՆ (REGIO CUBITI ANTERIOR)

1. Մաշկը – բարակ է, շարժուն։
2. Ենթամաշկը – ունի անհատական զարգացվածություն։ Լավ զարգացած է փոքր երեխաների մոտ։ Այստեղ գտնվում են մակերեսային երակները և նյարդերը։

Միջայնորեն գտնվում են՝

• հիմային երակը (v. basilica)
• նախաբազկի միջային մաշկային նյարդը (n. cutaneus antebrachii medialis),

Կողմնայնորեն՝

• գլխային երակը (v. cephalica)
• նախաբազկի դրսային մաշկային նյարդը (n. cutaneus antebrachii lateralis) – ենթամաշկ դուրս գալու տեղը համապատասխանում է արմնկափոսի վերին սահմանին՝ բազկի երկգլխանի մկանի դրսային եզրով։

Հիմային և գլխային երակները այս հատվածում բերանակցում են, հաճախ M կամ N, И տառի նման։ Եթե բերանակցումը լինում է M տառի նման, ապա գլխային երակից դուրս եկած ճյուղը կոչվում է գլխային միջնակ երակ (v. mediana cephalica), իսկ հիմային երակից դուրս եկողը՝ հիմային միջնակ երակ (v. mediana basilica):

Հիմային և գլխային միջնակ երակների միացումից առաջացած երակը տեղակայվում է նախաբազկի առաջային շրջանում և կոչվում է նախաբազկի միջնակ երակ (v. mediana antebrachii):

Եթե միացումն իրականանում է N, И ձևերով, ապա միացնող երակը կոչվում է արմնկային միջնակ երակ (v. mediana cubiti):

Այստեղ գտնվում են նաև արմկնային շրջանի մակերեսային ավշային հանգույցները (nodi lymphatici cubitales superficialis):

3. Մակերեսային փակեղը – նուրբ բարակ թերթիկ է։
4. Սեփական փակեղը – հանդիսանում է բազկի սեփական փակեղի շարունակությունը։ Անհամաչափ է զարգացած։ Վերին հատվածում բարակ է, իսկ միջին մասում լավ զարգացած է և ունի ջլոնի տեսք, որը կոչվում է բազկի երգլխանի մկանի ջլոն (aponeurosis bicipitalis s. lacertus fibrosus) կամ Պիրոգովի փակեղ։
5. Մկանները

Սեփական փակեղի տակ գտնվում են մկանները, որոնք դասավորված են 3 խմբով և սահմանափակում են արմնկափոսը (fossa cubiti)՝

• միջային – սկսվում են միջային վերկոճից (epicondylus medialis)
  • կլոր վարհակիչ մկանի ջիլ (m. pronator teres)
  • ծալիչ մկանների ջլեր
• միջին+
  • բազկի երկգլուխ մկան (m. biceps brachii)
  • բազկային մկան (m. brachialis)
• կողմնային (դրսային) – սկսվում են բազկոսկրի դրսային վերկոճից (epicondylus lateralis)
  • բազկաճաճանչային մկան (m. brachioradialis)
  • դաստակի և մատների տարածիչների ջլերը։

Դրսային և միջին խմբերի մկանների միջև ձևավորվում է արմնկային առաջային դրսային ակոսը(sulcus cubitalis anterior lateralis):

Միջին և միջային մկանների խրձերի միջև առաջանում է արմկնային առաջային միջային ակոսը (sulcus cubitalis anterior medialis): Ակոսներում պառկած են նյարդաանոթային խրձեր՝ միջային և դրսային։

---

Միջային  նյարդաանոթային խուրձ

• բազկային զարկերակ (a. brachialis)
• բազկային երակներ ( vv. brachiales)
• միջնակ նյարդ (n. medianus)

Բազկային զարկերակը ուղեկցող երակների հետ միասին գտնվում է երկգլուխ մկանի ջլի միջային եզրին, այդ մկանի ջլոնի տակ՝ aponeurosis bicipitalis: Միջնակ նյարդը զարկերակից 0,5-1սմ ավելի միջայնորեն։

Զարկերակը Պիրոգովի փակեղի տակ (aponeurosis bicipitalis) բաժանվում է վերջնական երկու ճյուղերի՝

• ճաճանչային զարկերակ (a. radialis), որից արմնկային փոսի շրջանում սկիզբ են առնում՝
  • ճաճանչային հետադարձ զարկերակը (a. reccurens radialis), որը բերանակցում է ճաճանչային համակողմանի զարկերակի հետ։
  • մկանային ճյուղեր(rr. muscularis),
• ծղիկային զարկերակ (a. ulnaris), որից սկսվում են՝
  • ծղիկային հետադարձ զարկերակը (a. reccurens ulnaris), որը բաժանվում է՝
    • առաջային ճյուղ (r. anterioro a. reccurens ulnaris), բերանակցում է ծղիկային համակողմանի ստորին զարկերակի հետ (a. collateralis ulnaris inferior):
    • հետին ճյուղ (r. posterior a. reccurens ulnaris), արմկնային հետին շրջանում բերանակցում է ծղիկային համակողմանի վերին զարկերակի հետ (a. collateralis ulnaris superior):
  • միջոսկրային ընդհանուր զարկերակը (a. interossea communis), որից սկիզբ է առնում՝
    • միջոսկրային հետադարձ զարկերակը (a. reccurens interossea), որը բերանակցում է համակողմանի միջին զարկերակի հետ (a. collateralis media)։

Բաժանման կետը սովորաբար համապատասխանում է վերկոճերը իրար միացնող գծի միջնակետից 1 միջաձիգ մատ ներքև։

Այսպիսով, այս հատվածում առաջանում է խիտ անոթային ցանց, որը ապահովում է նաև համակողմանի արյունամատակարարումը։

Բազկային զարկերակի ճյուղավորման շրջանում տեղակայված են արմնկային շրջանի խորանիստ ավշային հանգույցները (nodi lymphatici cubiti profunda)

Դրսային նյարդաանոթային խուրձ

• ճաճանչային համակողմնային զարկերակ, երակ (a. v. collateralis radialis)
• ճաճանչային նյարդ (n. radialis)՝
  • արմնկային շրջանի վերին մասում գտնվում է բազկային (m. brachialis) և բազկաճաճանչային (m. brachioradialis) մկանների միջև,
  • իսկ կողմնային վերկոճի մակարդակին, այն գտնվում է անմիջապես հոդաշապկի վրա՝ բազկաճաճանչային (m. brachioradialis) և վերհակիչ (m. supinator) մկանների միջև։
  • այստեղ նյարդը բաժանվում է 2 ճյուղերի՝
    • մակերեսային ճաճանչային նյարդ (n. radialis superficialis), ուղղվում է դեպի ճաճանչային ակոս (sulcus radialis), որտեղ ուղեկցում է ճաճանչային զարկերակին (a. radialis):
    • խորանիստ ճաճանչային նյարդ (n. radialis profunda), ծակում է վերհակիչ մկանը (m. supinator) և անցնում նախաբազկի հետին շրջան։

Նյարդի նման տեղակայումը կարող է պատճառ դառնալ նրա վնասմանը արմնկային հոդի շրջանում։

ԱՐՄՆԿԱՅԻՆ ՀԵՏԻՆ ՇՐՋԱՆ (REGIO CUBITI POSTERIOR)

1. Մաշկը հաստ է և շարժուն։
2. Ենթամաշկային բջջանքը թույլ է զարգացած։ Այստեղ արմնկային ելունի (olecranon) վրա գտնվում է արմունկելունի լորձային պարկը (bursa mucosa olecranii), որը սերտաճած է մաշկի հետ։ Այն հոդի խոռոչի հետ չի հաղորդակցվում, և հաճախակի վնասումներից հետո կարող է ասեպտիկ բորբոքման ենթարկվել, որը կոչվում է բուրսիտ։
3. Մակերեսային փակեղը բարակ թերթիկ է։
4. Սեփական փակեղը հաստ է, սերտաճած է բազկոսկրի վերկոճերին և ծղիկոսկրի արմունկելունին։
5. Մկանները
   • Արմնկամկան (m. anconeus), որը ծածկում է հոդաշապիկը հետևից։
   • Արմունկելունին է կպնում բազկի եռագլուխ մկանի ջիլը (tendo triceps brachii)
   • Այս ջլոնի տակ գտնվում է ենթաջլային լորձային պարկը(bursa mucosa subtendinea m. ticeps brachii):
   • Կողմնային վերկոճից և նախաբազկի փակեղից սկսվում են դաստակի և մատների տարածիչները (extensor):
   • Այս մկանների տակ, ավելի խորը գտնվում է վերհակիչ մկանը (m. supinator):

Արմկնային հետին միջային

Արմկնային հետին միջային ակոսում, մակերեսորեն պառկած է ծղիկային նյարդը (n. ulnaris):

• վերին հատվածում (արմնկային շրջանի) նյարդը ծղիկային համակողմանի վերին զարկերակի (a. collateralis ulnaris superior) հետ միասին գտնվում է ոսկրաֆիբրոզային խողովակում, որը կազմված է՝
  • միջային վերկոճով(epicondylus medialis),
  • արմունկելունով (olecranon),
  • սեփական փակեղով։

Այս պատճառով նյարդը հաճախակի վնասվում է ներհոդային կոտրվածքների և հոդախախտերի ժամանակ։

• ստորին սահմանում ծղիկային նյարդը անցնում է նախաբազկի առաջային շրջան և դասավորվում է`
  • դաստակը ծալող ծղիկային մկանի (m. flexor carpi ulnaris) և
  • մատները ծալող մակերեսային մկանի (m. flexor digitorium superficialis)

Արմկնային հետին դրսային

Դրսային վերկոճի (epicondylus lateralis) և արմունկելունի միջև ընկած տարածության կեսում գտնվում է չքնաղափոսը (fossa pulchritudinis), որտեղ շոշափվում է ճաճանոսկրի գլխիկը։ Այս փոսի մեջ կատարվում է հոդի պունկցիա։