սպասիր․․․

Վիտամինների ընդհանուր բնութագիրը

Վիտամինները՝

  • անհրաժեշտ են օրգանիզմի նորմալ կենսագործունեության, աճի և բազմացման համար,
  • ցածրամոլեկուլային քիմական միացություններ են,
  • մարդու օրգանիզմում չեն սինթեզվում (բացի վիտամին D-ից), սինթեզվում են բույսերի և մանրէների կողմից,
  • չեն օգտագործվում որպես էներգիայի աղբյուր:

Վիտամին բառը առաջին անգամ օգտագործել է լեհ գիտնական Կ. Ֆունկը (1912թ. vitamine), որը լատիներենից թարգմանաբար նշանակում է «vita» – կյանք և «ամին», քանի որ նրա կողմից անջատված նյութը պարունակում էր ամինոխումբ:

Սննդում տվյալ վիտամինի լրիվ բացակայության կամ յուրացման լրիվ խախտման դեպքում առաջանում է ավիտամինոզ:

Սննդում տվյալ վիտամինի մասնակի բացակայության կամ յուրացման մասնակի խախտման դեպքում առաջանում է հիպովիտամինոզ (կարդալ ավելին):

Սննդում տվյալ վիտամինի ավելցուկի դեպքում առաջանում է հիպերվիտամինոզ, որը հանդիպում է ավելի հազվադեպ, քան հիպովիտամինոզը:

Վիտամինների դասակարգումը

Կախված ոչ բևեռացված օրգանական լուծիչներում և ջրում լուծելիության ունակությունից՝ վիտամինները բաժանում են 2 հիմնական խմբի՝

  1. ջրալույծ վիտամիններ`
    1. վիտամին B1,
    2. վիտամին B2,
    3. վիտամին B3,
    4. վիտամին B5,
    5. վիտամին B6,
    6. վիտամին B7,
    7. վիտամին B9,
    8. վիտամին B12,
    9. վիտամին P,
    10. վիտամին C,

Ջրալույծ վիտամինները հիմնականում՝

  • մտնում են կոֆերմենտների (ոչ սպիտակուցային ցածրամոլեկուլային օրգանական միացություններ) կազմության մեջ, որոնք սպիտակուցի մոլեկուլի (ապոֆերմենտի) հետ միասին մասնակցում են տարբեր քիմիական ռեակցիաներին իրականացմանը:
  • հեշտությամբ լուծվում են ջրում, հետևաբար հեշտությամբ էլ դուրս ենբերվում օրգանիզմից՝ ավելցուկի դեպքում չհանգեցնելով հիպերվիտամինոզի առաջացմանը,
  • մեծամասամբ օրգանիզմում չեն սինթեզվում, այդ պատճառով նրանց պակասը կամ բացակայությունը սննդում բերում է նյութափոխանակության լուրջ խանգարումների առաջացմանը:
  1. ճարպալույծ վիտամիններ՝
    1. վիտամին A,
    2. վիտամին D,
    3. վիտամին E,
    4. վիտամին K,
    5. վիտամին F

Գոյություն ունեն նաև վիտամինանման նյութեր՝

  1. Պարաամինոբենզոյաթթու
  2. Վիտամին B15
  3. Կոէնզիմ Q (ուբիքինոն)
  4. Ինոզիտ

     

Թողնել մեկնաբանություն